Zainab Mahyou (34) werkt bij Samen Ondernemend Leren (SOL) en is op drie scholen in Rotterdam-West actief als schoolmaatschappelijk werker. Voor kinderen uit kwetsbare gezinnen is ze de brug tussen school en thuis.
Toen tijdens de eerste lockdown werd aangekondigd dat de scholen zouden sluiten, wist ze dat het voor veel kinderen een moeilijke tijd zou worden en dat haar steun hard nodig zou zijn.
Zainab werkt inmiddels acht jaar op dezelfde scholen. Als een leerkracht of intern begeleider signaleert dat er een probleem speelt bij een kind of gezin schakelen ze Zainab in. ‘Dan is het aan mij om uit te zoeken wat er speelt. Hoe komt het bijvoorbeeld dat een kind negatief gedrag vertoont op school? Zijn er thuis problemen die stress veroorzaken zoals huiselijk geweld of armoede?’ De leerling mag zelf ook begeleiding aanvragen, met toestemming van de ouder.
Ze ziet dat er in een gezin vaak meerdere problemen spelen die met elkaar vervlochten zijn. Zo is er vaak sprake van geldgebrek. Dat komt in de eerste plaats doordat er weinig geld binnenkomt, maar daarnaast missen veel ouders de vaardigheden om een financiële huishouding te voeren. Op een van de scholen waar Zainab werkt, heeft een juf een kast neergezet waar ze brood en fruit in doet. Kinderen die zonder eten naar school komen, kunnen iets pakken. ‘Dat helpt zeker. Maar het is ook belangrijk om te achterhalen wat de oorzaak is van het probleem. Je wilt er immers voor zorgen dat kinderen fijn opgroeien.’
Kinderen die het thuis niet fijn hebben, vinden op school een veilige plek. Daarom was het volgens Zainab een ramp dat de scholen dichtgingen. ‘Ik weet dat een aantal ouders zich in normale tijden al moeilijk staande kan houden. Het allerbelangrijkste was dat ik ervoor moest zorgen dat de ouders wisten dat ze bij me terecht konden.’ Kinderen en ouders mochten niet naar school komen en Zainab kon niet op huisbezoek gaan. ‘Dat was lastig, want met beeldbellen zie je niet alles. Een kind zal bijvoorbeeld niet snel vertellen dat het niet goed gaat als het kind niet alleen in de ruimte is.
In mijn reguliere werk blijf ik wat meer op afstand, nu stelde ik me op als een ‘professionele’ vriendin. Iemand tegen wie je even kan spuien.
Gelukkig had Zainab al een goed contact opgebouwd met de ouders en wist ze van eerdere huisbezoeken veel over de gezinssituaties. ‘Dan weet je dat een gezin met drie kinderen in een kleine flat moet ruziën om die ene beschikbare laptop.’ Problemen die al langer speelden, werden tijdens de schoolsluiting erger. Er waren veel ruzies, tussen ouders onderling en tussen ouders en kinderen. Ouders die thuisonderwijs geven aan hun kinderen, in sommige gevallen kon dat, bijvoorbeeld door een taalbarrière, knap lastig zijn. ‘Ik meldde de gezinnen aan bij projecten waarbij zij ondersteuning kregen bij het thuisonderwijs.’
De meest indringende gesprekken waren met ouders die het door de eerste lockdown niet meer zagen zitten. ‘Ik heb wel drie moeders gesproken die door de situatie depressief waren en zelfs suïcidale gedachten hadden.’ Dat waren ouders die geen steun hadden van hun omgeving.’ De eenzaamheid van ouders waarmee Zainab te maken kreeg, maakte dat ze zich anders opstelde. ‘In mijn reguliere werk blijf ik wat meer op afstand, nu stelde ik me op als een ‘professionele’ vriendin. Iemand tegen wie je even kunt spuien. Dat hadden sommige ouders hard nodig om het vol te houden.’
Toen de scholen weer opengingen, zag Zainab dat de kinderen met een grote lach op hun gezicht de school in liepen. ‘School bleek nog veel belangrijker dan ik dacht. Voor kinderen, maar ook voor ouders.’ Tijdens de tweede lockdown maakten, zes van de tien kinderen uit de gezinnen die Zainab begeleidt, gebruik van de noodopvang. ‘Ik spreek nu ook vaker fysiek met ouders en leerlingen af, bijvoorbeeld op straat. Maar als de crisis langer gaat duren zou een ruimte in de school ontzettend helpen. Ouders en kind voelen zich daar veilig.’
Reageren op een verhaal? Dat kan via dit reactieformulier.