“Een aantrekkelijke sector gaat over meer dan goede lonen”

Hoe kwam je bij FNV Zorg & Welzijn terecht? 

“Na mijn studie Sociale antropologie en ontwikkelingsstudies deed promotieonderzoek op het gebied van globalisering en EU-migratierecht, en daarna deed allerlei soorten werk. Van vertalen tot onderzoek, journalistiek, kantooradministratie, fondsenwerving en projectmanagement. Dat krijg je als je geen vak geleerd hebt, zeg ik altijd maar. De rode draad is dat ik altijd bij organisaties zat die zich met maatschappelijke thema’s bezighouden, zoals burgerrechten, rechten van migrantenarbeiders of vrouwenrechten.

Waar mogelijk verbind ik mijn werk met verandercampagnes voor mensen die onrecht ervaren. Zo deed ik onderzoek voor de Nederlandse Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) op het terrein van economische rechtvaardigheid. Bijvoorbeeld naar hoe multinationals gaten in het belasting- en ondernemingsrecht gebruiken om niet alleen belasting te ontwijken, maar ook sociale afdrachten en arbeidsvoorwaarden. Bij dit onderzoek werkte ik onder andere samen met FNV. Zo kwam de overstap naar de vakbond op mijn pad. Een mooie kans om na jaren focus op internationaal recht en onrecht, directer bezig te zijn met mijn eigen omgeving en juist hier meer impact te maken.”

Waarom wil je je inzetten voor (de arbeidsmarkt van) sociaal werk?

“Er wordt wel gezegd dat de beschaving van een samenleving af te meten valt aan de manier waarop ze omgaat met mensen die steun nodig hebben. Dat zijn kinderen, ouderen, jongeren, mensen met een beperking, mensen die in armoede leven, psychische problemen hebben. Kortom, dat is sociaal werk. De solidariteit met die groepen is steeds verder te zoeken na jarenlange afbreuk van investeringen in publieke diensten en zorg en welzijn. Ik zet me ervoor in dat er meer geïnvesteerd wordt in het gelijker verdelen van welvaart en welzijn. Daar hoort ook bij dat sociaal werk een aantrekkelijke sector is op de arbeidsmarkt.”

Wat is daarvoor nodig?

“Een aantrekkelijke sector gaat over meer dan goede lonen. Ik krijg bijvoorbeeld ook signalen van onze achterban over werkdruk en de kwaliteit van het werk. Over alle administratieve rompslomp, waardoor sociaal werkers zich minder goed kunnen richten op hun doelgroep. Ook de decentralisatie en de marktwerking waarmee alle bezuinigingen gepaard gingen, pakken niet goed uit. Door aanbestedingen is er competitie ontstaan tussen partijen, terwijl het werk gaat over samenwerking en lange relaties. Dat werknemers die al tien jaar in dezelfde speeltuin werken of in dezelfde wijk opbouwwerk doen minstens vijf verschillende werkgevers hebben gehad, vind ik heel triest. Dit is ook vaak een reden om naar andere branches over te stappen of zelfs helemaal te stoppen met het werk in zorg en welzijn.” 

Wat wil je bereiken met Sociaal Werk werkt!?

“Het hele aanbestedingscircus komt voort uit de misvatting dat marktwerking tot betere en goedkopere dienstverlening leidt. Terwijl er vooral heel veel geld mee wordt verspild. Dat moet anders. Gelukkig erkennen veel partijen dat tegenwoordig, ook werkgevers. In deze sector overlappen de belangen van werkgevers en werknemers elkaar meer dan in andere sectoren. We zitten ook met elkaar om de tafel om van gedachten te wisselen over hoe we samen kunnen optrekken om de inkoop van gemeentes anders te laten verlopen.”

Hoe zie je je eigen rol hierin? Waar houd jij je mee bezig?

“Aanbesteding in het sociaal domein is voor mij een hoofdthema. Daarnaast ga ik deelnemen in de regiegroep van het platform over mbo’ers in sociaal werk. Een nieuw onderwerp voor mij, en heel boeiend. Hierbij gaat het wat mij betreft niet eens zozeer om het oplossen van het personeelstekort – al is dat ook belangrijk – maar meer om de diversiteit in de sector, die mbo’ers sterk kunnen vergroten. De kwaliteiten die nodig zijn voor het werk hebben vaak minder met opleidingsniveau te maken dan met: heb je contact met de doelgroepen? Bereik je in een buurt wat je wilt bereiken? Het is belangrijk dat sociaal werkers die midden in de wijken staan ook verschillende achtergronden en opleidingsniveaus hebben en verschillende talen spreken. Dat ze de sociale problematiek begrijpen, misschien zelfs uit eigen ervaring. Allemaal kwaliteiten die mbo’ers minstens even goed meebrengen als hbo’ers. In het platform wil ik daarom ook nadenken over hoe verworven competenties van mbo’ers sneller tot gelijke beloning kunnen leiden.”

Wat zijn je ervaringen met Sociaal Werk werkt! tot nu toe?

“Ik vind dat het platform goed bezig is. Er worden op een unieke manier krachten gebundeld: van goede onderzoekers en juristen, werkgevers die het werk vormgeven en bonden die in nauw contact staan met de medewerkers. De zichtbaarheid van sociaal werk moet worden vergroot, en daar draagt het platform aan bij, onder andere door te laten zien wat sociaal werk oplevert. Dat doen we bijvoorbeeld met onze activiteiten rond het thema Sociaal werk rendeert.

Ik zie het nu zelf ook in de praktijk. Toen ik tijdens het WK bijvoorbeeld ’s avonds een lid belde – in de veronderstelling dat het werk erop zat - liep die op straat. Jongerenwerkers gingen de wijken in om jongeren die zij kenden aan te moedigen om op een goed moment naar huis te gaan en niet te rellen. Dat is preventief werk waarover je in de kranten niets hoort.  Maar hoeveel arrestaties zijn er op die manier voorkomen en hoeveel tijd van politie en justitie is daarmee uitgespaard? En dan heb ik het nog niet over de sociale gevolgen voor jongeren. De activiteiten rond Sociaal werk rendeert en de campagne Sociaal Werkt! zijn goede voorbeelden van hoe het platform kennis samenbrengt uit verschillende invalshoeken en daarmee sterke, inhoudelijk gedegen verhalen in de schijnwerpers zet. Wat ons betreft nu ook de politieke lobby nog, om financiering voor sociaal werk door het Rijk af te dwingen. Dat gaat niet vanzelf maar is hard nodig.”