Op weg naar een moderne cao met maatwerk
In maart gaan de onderhandelingen van start aan de cao-tafel Sociaal Werk. Douwe van Riet is bestuurder van HVO-Querido en maakt deel uit van de werkgeversdelegatie van Sociaal Werk Nederland. Daarin vertegenwoordigt hij in het bijzonder de tientallen werkgevers die aangesloten zijn bij branchevereniging Valente. Zijn inzet: een eerlijk loon voor sociaal werk dat goed mee ontwikkelt met de prijsstijgingen, en arbeidsvoorwaarden die passen bij de huidige tijdgeest.
Noot van de redactie: dit interview met Douwe van Riet vond plaats in februari 2023.
Wat is je achtergrond en hoe ben je ertoe gekomen om voor het sociaal domein te kiezen?
“Voordat ik bestuurder werd in het sociaal domein – zo’n vier jaar geleden - heb ik vijftien jaar bij het VUmc in Amsterdam gewerkt, in allerlei functies. Een heel andere tak van sport, maar de gemene deler is natuurlijk zorg en welzijn. Mijn keuze voor de studie toegepaste communicatiewetenschap leidde daar niet per se naartoe, maar er werd thuis wel veel over zorg gesproken. Mijn vader werkte bij een thuiszorgorganisatie en mijn beide ouders waren actief in club- en buurthuiswerk. Ze hebben geen druk op mij uitgeoefend om ook die richting op te gaan, toch is het zo gelopen. En of dat nou toeval is of niet, het zorg- en welzijnswerk raakt mij enorm. Daar zet ik me graag en met veel passie voor in.”
Wat zijn je drijfveren voor het plaatsnemen aan de cao-tafel Sociaal Werk?
“Professionals in het sociaal domein hebben mooi werk. Ze zijn er echt voor anderen, voor mensen die het moeilijk hebben en begeleiding goed kunnen gebruiken. Tegelijkertijd vraagt het werk veel van medewerkers, zeker in een tijd waarin het ziekteverzuim hoog is en er veel vacatures zijn. Dan moet je zorgen dat er goede arbeidsvoorwaarden zijn. Dat er een mooi pakket ligt waarmee je medewerkers voor de branche behoudt en ook aantrekkelijk blijft voor nieuwe medewerkers. Dat heeft mij ertoe aangezet om deel te nemen aan de cao-tafel en me vanuit de werkgevers in te zetten voor die goede arbeidsvoorwaarden.”
Ik ga me hard maken voor een moderne cao. Voor afspraken die weer goed aansluiten bij de tijdgeest."
Wat vind je daarin belangrijk?
“Ten eerste eerlijke lonen. Nu we allemaal merken dat zaken duurder worden, is het belangrijk dat de koopkracht van onze mensen op orde blijft, onder andere via lonen die mee ontwikkelen met de prijsstijgingen. Daarnaast ga ik me hard maken voor een moderne cao. Voor afspraken die weer goed aansluiten bij de tijdgeest. Een voorbeeld: in de huidige cao is centraal geregeld dat je op een aantal christelijke feestdagen in principe vrij bent. Terwijl er genoeg mensen zijn die bijvoorbeeld liever vrij zijn met het Suikerfeest en het geen probleem vinden met Pasen te werken. Op dat soort individuele wensen kunnen we beter inspelen.
Andere individuele wensen hangen samen met de loopbaanfase. Als je net begint, heb je een ander opleidingsvraagstuk dan vijf jaar voor je pensioen. En de één heeft behoefte aan veel vlieguren op verschillende plekken, terwijl de ander juist wil afbouwen of even tijd wil maken voor het gezin. Mijn inzet is een arbeidsvoorwaardenpakket dat daar rekening mee houdt en maatwerk biedt.”
Helpt dat ook om uitdagingen in de branche aan te pakken?
“Dat is wel de bedoeling. Dan denk ik bijvoorbeeld aan de opkomst van zzp’ers, ook in onze branche. Als werkgevers zzp’ers inzetten hebben zij te maken met minimaal twee keer zo hoge kosten. Maar we moeten vaak wel, vanwege de tekorten op de arbeidsmarkt. Helaas zijn die tekorten er deels omdat medewerkers er zelf ook voor kiezen in een zzp-constructie te werken. En dat terwijl we ervaren dat medewerkers in loondienst beter geschoold zijn voor de specifieke situatie waarin zij werken, daarmee hogere kwaliteit leveren en zich meer verbinden aan de doelstelling van de organisatie. En zonder zzp’ers kunnen en willen we natuurlijk ook niet, we hebben een beperkte flexibele schil nodig. Dat is echt een thema op de agenda van de cao-tafel.
Een aantrekkelijk arbeidsvoorwaardenpakket kan helpen zzp’ers te verleiden om weer in loondienst te gaan. Dat vereist ook goede communicatie: hoe brengen we helder voor het voetlicht dat een loondienstverband veel meer zekerheden en meer toekomst biedt dan een zzp-constructie? We moeten ook nu weer een moderne cao maken die eenvoudig uitlegbaar is. Een cao die duidelijk laat zien wat de voordelen voor medewerkers zijn om in loondienst te komen en te blijven.”
Hoe werken de werkgeversorganisatie en de vakbonden samen aan de cao-tafel?
“We hebben hetzelfde doel voor ogen: welzijn van medewerkers gedurende hun gehele loopbaan, de uitstroom terugdringen en zorgen dat meer mensen zich aangetrokken voelen tot het sociaal werk. Een goed arbeidsvoorwaardenpakket draagt daaraan bij. We horen graag ook van onze achterban wat zíj daaronder verstaan. Daarom hebben we gezamenlijk het initiatief genomen om hier via vragenlijsten bij alle werkgevers en werknemers naar te informeren: hoe ervaren zij de huidige cao? Daarbij vragen we specifiek door op het punt van eigen regie en de dialoog daarover.
Alle input is heel erg welkom. De uitkomsten wegen we mee, dus dit is hét moment om je stem te laten horen. Dan kunnen we het straks in de onderhandelingsfase hebben over de onderwerpen die er voor onze professionals toe doen. En dan hoop ik dat we snel een akkoord hebben dat tot duidelijkheid leidt. Het mag er best stevig aan toe gaan, dat hoort erbij. Maar in een wereld waarin al veel onzekerheden zijn, vind ik het belangrijk dat onze professionals weten waar ze aan toe zijn.”