Kostenbesparing en werkgeluk gaan hand in hand
“Voor werknemers is werkgeluk mede bepalend voor of zij in de sector blijven”. Agnes van der Schuur is bestuurder bij FNV Zorg en Welzijn en intern vertrouwenspersoon bij FNV. Daarnaast is zij ook vertrouwenspersoon bij een werk- en leerbedrijf. Sinds eind 2023 is zij lid van het platform Sociaal Werk werkt!
Je bent bestuurder bij FNV Zorg & Welzijn én vertrouwenspersoon. Een bijzondere combinatie.
“Vanuit mijn achtergrond is het wel verklaarbaar. Ik ben afgestudeerd arbeid en organisatie-psychologe en ben later rechten gaan studeren. In beide functies heb ik veel aan de kennis die ik op heb gedaan. Minstens zo belangrijk is dat opkomen voor mensen in een kwetsbare situatie in mijn DNA zit. Bij FNV geef ik daar uiting aan door belangenbehartiging, en als vertrouwenspersoon kan ik mensen in een kwetsbare situatie helpen. Dat laatste doe ik door echt naar ze te luisteren, door ze te laten voelen dat ze gehoord en gezien worden.”
In het platform werken FNV Zorg & Welzijn, CNV Zorg & Welzijn en Sociaal Werk Nederland samen. Hoe kan het platform sociaal werkers ondersteunen?
“Ik ben een relatief nieuw lid van het platform en daarom ook nog een beetje zoekende naar wat en hoe we bijdragen en wat mijn rol daarin is. Een van de gespreksthema’s is behoud van werknemers in de sector. We hebben het bijvoorbeeld over het effect van aanbestedingen voor uitstroom. Best veel werknemers in sociaal werk raken na aanbesteding hun functie kwijt of verlaten de sector. Vaak wordt er van hen verwacht dat zij overstappen naar de nieuwe organisatie. Qua arbeidsvoorwaarden verandert er meestal niet veel. Ze blijven immers onder dezelfde cao vallen, maar de overstap naar een nieuwe organisatie vraagt meer. Je neemt afscheid van je oude organisatie en deels ook van collega’s en je komt in een nieuwe organisatiecultuur. We moeten niet onderschatten wat dat van mensen vraagt en wat het met ze doet.
Dit raakt ook een ander thema dat ik belangrijk vind; werkgeluk en werkplezier. Iedere werkende wil een mate van werkgeluk ervaren. De drive van sociaal werkers en hun ondersteunende collega’s zit niet zozeer in arbeidsvoorwaarden, zij halen hun voldoening vooral uit hun werk voor en met inwoners en cliënten.”
Sociaal werkers halen veel werkgeluk uit wat zij betekenen voor mensen.
Het effect van de aanbestedingen is dus een factor die van invloed is op werkgeluk. Hoe kunnen werknemers werkplezier behouden?
“Als FNV Zorg & Welzijn zijn we van mening dat aanbesteden in sociaal werk niet zou moeten. Maar het is helaas de realiteit. Wat denk ik kan helpen is als de organisatie die de aanbesteding ‘wint’ en de organisatie die hem ‘verliest’ goed met elkaar in gesprek blijven voor een warme overdracht. Dat kan veel onzekerheid en onrust voorkomen. De wensen van de werknemers die over moeten naar een nieuwe organisatie zijn cruciaal. Als je al jaren in een wijk werkt, daar netwerken hebt en vertrouwensrelaties, dan is het moeilijk om dat los te laten. Een gezamenlijke overdracht van werknemers is overigens ook in het belang van inwoners en cliënten. Zij zijn gebaat bij continuïteit. Én het is in het belang van de sector als geheel, want het zal uitstroom van ervaren mensen tegengaan en organisaties aantrekkelijker maken voor nieuwe instroom.
Je kunt er natuurlijk heel rationeel naar kijken: inwoners en cliënten goed ondersteunen werkt kostenbesparend. Mensen hoeven dan minder een beroep te doen op veel duurdere zorg. Maar sociaal werkers halen hun werkgeluk voor een groot deel uit wat ze betekenen voor mensen. Als zij bij kunnen dragen aan zelfredzaamheid of kunnen voorkomen dat problemen van mensen verergeren dan snijdt het mes aan drie kanten. De kosten zijn lager, de sociaal werker is gelukkiger en de mensen die geholpen worden zijn dat ook.”
We moeten niet onderschatten wat aanbesteding met werknemers doet; ze verlaten hun eigen organisaties, komen in een nieuwe organisatiecultuur, nemen afscheid van collega’s en vaak ook van cliënten en inwoners.
Wat is jouw rol in het platform?
“Zoals gezegd; ik ben een nieuwkomer in het platform. Op dit moment ben ik nog vooral een positief kritische meedenker. Ik wil uiteindelijk natuurlijk het werknemersperspectief voor het voetlicht brengen. Leden van FNV Zorg & Welzijn geven bij ons aan wat ze nodig hebben. Vaak gaat dat over zaken die ze liever niet of niet makkelijk op hun werk bespreken. Denk aan een onveilige cultuur of de gevolgen van aanbestedingen. Ook de verschuiving naar steeds zwaardere doelgroepen met psychiatrische problematiek wordt genoemd. Daar zijn sociaal werkers niet altijd voor toegerust, maar zij hebben er wel mee te maken.”
Wat wil je bereiken met het platform?
“Voor nu vooral dat we de neuzen dezelfde kant op hebben. Ik vind de sfeer in het platform fijn. Ook als we het niet eens zijn, voeren we constructieve gesprekken met elkaar.
Ik maak deel uit van het drietal instroom en ontwikkeling. We zijn nog aan het verkennen en willen een duidelijk doel stellen dat aansluit op de vragen uit de sector. Als voornoemde thema’s daarbij langskomen vind ik dat mooi. Maar ik ben erg doelgericht, dus het begint bij: wat willen we met elkaar bereiken?”
Sociaal Werk werkt!
Sociaal Werk werkt! is de naam van de samenwerking tussen werkgeversorganisatie Sociaal Werk Nederland en werknemersorganisaties FNV Zorg & Welzijn en CNV Zorg & Welzijn. In het platform en de cao-tafel zetten zij zich in voor een aantrekkelijke sector en een gezonde arbeidsmarkt met goede arbeidsvoorwaarden.