Icon Arrow Icon Arrow back Icon Quote Icon Close Icon Enlarge Icon Calendar Icon Currency Icon Clock Icon Location Icon List Icon Shield Icon Chevron Icon Attachment Icon Download star icon-hat icon-tools

Gezond de nacht door

Volgens de Gezondheidsraad kunnen lange nachtdiensten leiden tot slaapproblemen, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Ons lichaam is namelijk niet ingesteld op slapen, eten en werken op andere tijden dan onze biologische klok aangeeft. Ook in onze sector wordt soms ’s nachts gewerkt. Cao-partijen in sociaal werk willen zorgen dat je ook in de nacht gezond werkt en dat werkgevers dit goed kunnen ondersteunen.

Collega's in gesprek tijdens nachtdienst

Nachtdienst, slaapdienst en consignatiedienst 

  1. Er is sprake van een nachtdienst als je meer dan één uur werkt in de nacht tussen 0.00 uur ’s nachts en 6.00 uur ’s ochtends.
  2. Een slaapdienst is een dienst waarin je aanwezig bent in de organisatie, maar niet aan het werk bent. Dit heet ook wel de aanwezigheidsdienst. Je hoeft dan alleen te werken als er werk is dat van tevoren niet is voorzien en als er werk is dat jij volgens de afspraken doet. 
  3. Een consignatiedienst is een bijzondere vorm van oproepdienst. Bij een consignatiedienst krijg je de opdracht om op bepaalde tijden bereikbaar te zijn. Je kan dan worden opgeroepen voor onverwachte spoedgevallen.

Je werkgever stelt met instemming van de ondernemingsraad en personeelsvertegenwoordiging een consignatieregeling op. Deze regeling valt binnen de kaders van de Arbeidstijdenwet, het Arbeidstijdenbesluit en de Cao Sociaal Werk.

Wensen voor nachtdiensten

In de Cao Sociaal Werk is geregeld dat medewerkers van 55 jaar en ouder recht hebben op vrijstelling van nachtdiensten als ze dat willen. Er zijn ook andere redenen waarom het voor iemand wenselijk kan zijn om minder nachtdiensten te draaien. Heb je als medewerker die ’s nachts werkt wensen? Ga in gesprek met je werkgever met behulp van het Goede Gesprek. Je kan dan samen afspraken maken zodat het werk in de nacht goed en gezond vol te houden is.

Onderzoek door de bedrijfsarts

Volgens de Arbowet heb je recht om eens per vier jaar en bij je eerste nachtdienst een preventief medisch onderzoek (PMO) te krijgen bij de bedrijfsarts. Dit is om te beoordelen of je mogelijk klachten hebt of klachten die ontwikkeld kunnen zijn tijdens het werk.

Heb jij tips om gezond te kunnen werken in de nacht? Stuur ze naar caosociaalwerk@fcb.nl.

Gezond leven en goed slapen 

Het RIVM doet suggesties bij het werken in de nacht. De kern is: probeer zo gezond mogelijk te leven. Eet gezond, beweeg regelmatig, drink geen of weinig alcohol en probeer voldoende te slapen, het liefst in een goed geventileerde en donkere slaapkamer. 

Handige tools die je hierbij kunnen helpen

Goedenacht-app

Voor zorgmedewerkers heeft de Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen (STAZ) een Goedenacht-app ontwikkeld. Hierin vinden zorgmedewerkers tips hoe ze zo goed mogelijk hun nachtdienst kunnen doorlopen. De app is gratis te downloaden en nodigt gebruikers uit om hun eigen data in te voeren - zoals een rooster - om zo een gericht advies te krijgen.

Zorg voor mensen in de zorg

Het IZZ is een zorgverzekeraar voor mensen in zorg en welzijn. Samen met BNR hebben ze de podcastserie Zorg voor mensen in de zorggemaakt over hoe zorgorganisaties niet alleen hun patiënten, maar ook hun medewerkers gezond houden.

Gezond door de nacht

In het Jeroen Bosch Ziekenhuis is het programma Gezond door de nacht met goed resultaat afgerond. Dit programma is ontwikkeld om de schadelijke effecten van het nachtwerk zo veel mogelijk te beperken voor alle medewerkers van het ziekenhuis. Het programma trekt belangstelling tot ver buiten de zorgsector. Een halfjaar draaide ‘Gezond door de nacht’ op de ic-afdeling en als resultaat daarvan is onder andere de ongezonde voeding verdwenen en het dieet aangepast. Ook kwam er een 'energypod' waarin medewerkers twintig minuten lang een powernap kunnen doen en speciale lichttherapiebrillen. Nachtdiensten zijn bij het Jeroen Bosch Ziekenhuis geen probleem meer. De patiëntenzorg profiteert van de medewerkerstevredenheid.

Meer lezen