Op de hoogte blijven?
Omdat er veel belangstelling is voor het onderwerp, overwegen we in de loop van het jaar een workshop te geven over de ontwikkeling en het gebruik van de tool van Sociaal Werk werkt!. Wil je van ons bericht ontvangen als we hier invulling aan gaan geven, stuur ons dan een berichtje.
“We weten wat sociaal werk kost”, zegt procesbegeleider en design thinking expert Eveline van Zeeland. “Maar berekenen van het rendement van sociaal werk is ingewikkeld. Ten eerste omdat je niet weet wat er was gebeurd als je geen interventies had gedaan. Denk aan iemand met schulden, zou de situatie erger zijn geworden als er geen hulp was geboden? Waren er nog andere problemen ontstaan? En ten tweede omdat wat het oplevert niet altijd in financiële opbrengst van een project te vertalen is. Denk aan welzijn, gezondere arbeidskrachten en een betere kwaliteit van leven, waardoor de zorgvraag afneemt en personeelstekorten kleiner worden.”
Waarom zou je denken in rendement?
Rendementsdenken is echt nodig, stelt Eveline, en wel om drie redenen:
- financieringsmogelijkheden
- empowerment van de sociaal werker
- het lerend vermogen van de organisatie en de branche
“We hoorden dat sociaalwerkorganisaties bij de gemeente vaak om geld moeten leuren om projecten voort te kunnen zetten. Laat je je meerwaarde zien, dan helpt dat bij het besluitvormingsproces. We hoorden ook dat medewerkers zich 'empowered' en trots voelen als je inzichtelijk maakt wat hun werk oplevert. En datagedreven werken helpt de sector om te leren welke interventies wel of niet werken en wat je kunt verbeteren.”
Datagedreven én mensgericht
Eveline herkent het schijnbare spanningsveld tussen mensgericht en datagedreven werken: “Maar datagedreven werken kan juist bijdragen aan mensgerichtheid. Je kunt meer mensen helpen, als je op basis van je meerwaarde meer geld van de gemeente krijgt. En mensen krijgen effectievere hulp, als je de werking van je aanpak hebt kunnen verbeteren door inzicht."
Design thinking maakt het beter, mooier, makkelijker
De rekentool wordt ontwikkeld met behulp van design thinking. Het uitgangspunt daarvan is dat je iets maakt waardoor de wereld mooier, beter, makkelijker wordt. In dit geval gaat het om een gebruiksvriendelijke tool die organisaties helpt om beter in kaart te brengen wat hun meerwaarde is. “Dat is gelukt als degene die de tool gebruiken dat ook zo ervaren. Daarom hebben we veel sociaalwerkorganisaties gesproken over onderwerpen als: wat voor registratiesysteem gebruik je, wat heb je aan data, wat is belangrijk voor je om te weten, wat wil je?”
Denken vanuit de context
Bij design thinking wordt altijd gedacht vanuit de context. “De vraag naar een tool die welzijnsaspecten inzichtelijk maakt, is groot en de tools die er al zijn, zijn vooral op cliëntniveau gericht. Daarom hebben we voor een aanvullende tool gekozen waarmee je een maatschappelijke kosten-batenanalyse kunt maken op projectniveau. In essentie wordt de tool geconcentreerd rondom vier domeinen:
- ouderen/sociale relaties: ondersteuning/eenzaamheid
- volwassenen/financiën: armoede/schuldhulp
- volwassenen/werk, opleiding en activiteiten: maatschappelijke activering
- jeugd en jongeren/psychische gezondheid: jongerenwerk
We richten ons dus vooral op projecten met een welzijnscomponent.”
Opstellen van ontwerpcriteria
Typerend voor design thinking is het werken met ontwerpcriteria. Voor de rekentool zijn dat: gebruiksvriendelijk, inhoudelijk robuust, meerwaarde niet alleen financieel maar in brede zin, ruimte voor inbreng van individuele organisaties, lerend en empowering. “Op basis van de criteria, de context en de wensen van de sociaalwerkorganisaties maken we de rekentool. Een groot deel van de data kan straks gemakkelijk ingevuld worden, bijvoorbeeld het aantal fte’s en vrijwilligers, het aantal mensen dat bereikt is en hoeveel interventies er zijn gedaan.”
Testen testen testen
“De tool, die wordt gebouwd door ECORYS, wordt grondig getest. Als eerste zijn de sociaalwerkorganisaties aan de beurt. Zij testen vooral op gebruiksvriendelijkheid. Een tweede testmoment is tijdens het Jaarcongres sociaal werk op 18 mei. Daar geven we workshops over rendementsdenken en over design thinking. Als laatste doet onze denktank van experts de inhoudelijke check. Uiteindelijk willen we het voor sociaalwerkorganisaties makkelijker maken om hun meerwaarde in kaart te brengen. Daarom testen we zoveel: hoe beter én gebruiksvriendelijker de tool is, hoe beter we ze helpen, en daar is het ons allemaal om te doen."
Zichtbaar maken van Maatschappelijk Rendement
Onder de noemer Zichtbaar maken van maatschappelijk rendement biedt Sociaal Werk werkt! hulpmiddelen voor sociaalwerkorganisaties waarmee zij hun rendement kunnen laten zien en waarmee zij zich verder kunnen ontwikkelen in het denken over rendement in sociaal werk. Werkgevers- en werknemersorganisaties werken samen via Sociaal Werk werkt! aan een aantrekkelijke sector, een gezonde arbeidsmarkt en goede arbeidsvoorwaarden.
