Sociaal Werker van het Jaar: ook de gemeente is trots op zo’n landelijke nominatie
De verkiezing Sociaal Werker van het Jaar 2024 komt op stoom. De inschrijving sluit op 14 februari, waarna de jury drie kandidaten voordraagt. Voorafgaand aan de eindstrijd blikken we met de drie finalisten van 2023 en hun leidinggevenden terug op hún jaar als ambassadeur sociaal werk. Het eerste koppel bestaat uit maatschappelijk werker Juul van Schaijk en regiomanager Floor van Essen van sociaalwerkorganisatie Farent (’s Hertogenbosch).
Floor: "Nadat we als managementteam hadden besloten om mee te doen aan de verkiezing is een aantal namen genoemd, maar we waren het er al snel over eens dat Juul het moest worden. Ze is niet alleen een heel gedreven maatschappelijk werker, maar ze praat ook graag mee over beleidszaken en de positie van sociaal werk."
Juul: "Geaarzeld? Nee, ik vond het vooral een groot compliment. Maar eerlijk gezegd hadden we geen idee wat het allemaal teweeg zou brengen. Eerst de aanmelding, het nominatiefilmpje, de mediatraining, het stemmen werven, en daarna alle aandacht van de media en de daaruit voortvloeiende uitnodigingen. Maar dat wende gelukkig snel en Sociaal Werk werkt! heeft me daarbij prima begeleid. Dat doen ze trouwens nog steeds. Sowieso vertel ik graag over mijn werk, ook omdat er nog zoveel onwetendheid over is."
In gesprekken met gemeenten mogen we nog veel meer ruimte nemen om uit te leggen wat sociaal werk allemaal doet, en waarom dat zo belangrijk is."
Hoe hebben jullie Juuls nominatie gevierd?
Juul: "Met directe collega’s, onze sociale partners en de gemeente. En later hebben collega’s het genoemd in allerlei overleggen met derden. Iedereen was erg betrokken, het was iets van ons allemaal."
Floor: "Tegelijkertijd vond ik de reactie van Farent als organisatie typerend voor onze branche. Na het enthousiasme is er meteen de bescheidenheid. Zo van: “Wij? Genomineerd? Landelijk? Echt?!” Terwijl het voor sociaalwerkorganisaties juist nu zo ontzettend belangrijk is om in de spotlights te gaan staan. Want vroeger kregen we als organisatie een pot geld waarmee we tien jaar vooruit konden, maar inmiddels werken we met contracten van één jaar, dus moet je steeds weer het nut van je activiteiten aantonen. Maar het goede nieuws is: ambtenaren en wethouders zijn echt wel trots als hun gemeente met zo’n landelijke nominatie in het nieuws komt, en dat helpt absoluut bij het beter laten zien van wat sociaal werk doet en wat het belang daarvan is."
Juist nu is het voor sociaalwerkorganisaties zo ontzettend belangrijk om in de spotlights te gaan staan."
En wat is er sindsdien allemaal gebeurd?
Juul: "Ik word regelmatig gevraagd voor interviews, om een praatje te houden of met beleidsmakers van gedachten te wisselen. Laatst nog bij de Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving. Dat ging over de mensbeelden die overheden hanteren en hoe die zich verhouden tot wat wij als sociaal werkers dagelijks meemaken. Dat was een heel prettig gesprek."
"Iets anders is dat ik elke drie weken aan tafel zit met ambtenaren van de gemeente Oisterwijk, onder wie de beleidsmedewerker, de beleidsadviseur en de leidinggevende Wmo. Zodoende hoor ik het snel als er gemeentelijke beleidswijzigingen op stapel staan en kan ik daar ook mijn zegje over doen. Bijvoorbeeld over de sociaal-medische indicatie in kinderopvang. Hoe meer we samen optrekken, hoe beter we het kunnen regelen voor inwoners."
Zijn overheden al voldoende doordrongen van de preventieve functie van sociaal werk?
Floor: "De wethouders met wie wij werken, wel. Maar ja, verreweg het meeste geld stroomt nog naar specialistische zorg. Dus voorlopig blijft het een enorme uitdaging voor zowel de gemeente als voor ons om daar meer balans in te brengen. Bijvoorbeeld door met wetenschappelijke data te onderbouwen hoe groot onze preventieve impact feitelijk is."
Juul: "De vraag is hoe we met het huidige beperkte budget kunnen voldoen aan de groeiende vraag naar sociaal werk. Vergrijzing, structurele armoede, steeds meer jongeren die met hun problemen bij de jeugdhulp terugkomen: daar maak ik me echt zorgen over."
Floor: "Dankzij een goed contact met de gemeente lukt het soms om vervelende consequenties te voorkomen. Daar zit zoveel winst. Zodat ze bijvoorbeeld niet out of the blue het schoolmaatschappelijk werk schrappen omdat ze de meerwaarde ervan niet meteen zien. En let wel: voor hen is het óók steeds een zoektocht naar wie precies wat doet in het sociaal domein, omdat het in Nederland zo ontzettend complex is georganiseerd. Alle regels, procedures, financieringsmanieren: het is een ketting met veel te veel schakels. Dus onze oproep is: maak het eenvoudiger. De casuïstiek zelf is al ingewikkeld genoeg!"
Al met al een leerzame ervaring, die verkiezing?
Juul: "Achteraf gezien was het maar goed dat ik niet precies wist waar ik aan begon. Anders had ik het misschien niet gedaan, terwijl ik er op veel vlakken ontzettend veel aan heb gehad. En in ieder geval kan ik nu veel beter verwoorden wat ik zo leuk en belangrijk vind van mijn vak."
Floor: "We zagen Juul al als een aanstormend talent en dat heeft ze helemaal waargemaakt, ze is enorm gegroeid. Maar los daarvan: het hele proces rond deze verkiezing was ook voor mij als manager een ervaring die ik nooit meer vergeet."