"Wij hebben geen tools, alleen onze mond"
Jongerenwerker Frederique Bindels werkt door heel Tilburg vanuit haar organisatie R-Newt. Soms kent ze de jongeren die ze tegenkomt, maar vaak ook niet. De maatschappij verhardt en de rol van social media wordt steeds groter. R-Newt besteedt daarom veel aandacht aan veilig werken. ‘Geen situatie is hetzelfde en agressie kan zomaar uit het niets ontstaan.’
Hebben jullie veel last van agressie binnen R-Newt?
"Het komt geregeld voor, ja. Als jongerenwerkers hebben we vaak te maken met ouders en jeugd die verbaal agressief kunnen zijn. We zijn veel op scholen en straat te vinden, waar regelmatig opstootjes zijn. Of op kermissen bijvoorbeeld. Als jongerenwerker moet je daar niet tussenspringen, maar soms is het nodig. Natuurlijk schakelen we altijd politie in als er agressie ontstaat, maar juist in de periode voordat de politie arriveert moet je ervoor zorgen dat het niet escaleert."
Hoe uit die agressie zich tegen jou?
"Er wordt vaak geschreeuwd en gescholden. En soms wordt het ook fysiek. Geen situatie is hetzelfde en agressie kan zomaar uit het niets ontstaan. De jongeren met wie ik werk ken ik vrij goed en die kan ik meestal terplekke aanspreken. Maar soms zijn er ineens nieuwe gezichten en dan is het lastiger om een situatie goed in te schatten."
Ben je ook weleens fysiek belaagd?
"Ja, zeker. Bij mijn vorige werkgever stond er een keer iemand met een helm tegenover me in z´n hand, klaar om me aan te vallen. Op dat moment stond ik tijdens een inloop voor een pittige groep jongeren. De in- en uitgang was dezelfde deur. Deze jongen had een verbod gekregen om te komen, maar wilde toch naar binnen. Op het moment dat hij me wilde belagen sprong de groep er gelukkig tussen. Ik zat net twee jaar in het werk, ik was toen twintig."
Heb je later nog veel last gehad van dit incident?
"Eigenlijk niet, maar ik heb toen nog wel ruzie gehad met de collega met wie ik samen in dezelfde ruimte stond. Deze collega was angstig en was niet in staat om mij te helpen. We hadden dat toen anders aan moeten pakken. Want als je angstig bent, dan ruikt de jeugd dat. Inmiddels werk ik alweer 12,5 jaar bij R-Newt, waar meer aandacht is voor agressie tegen medewerkers."
Hoe ziet jullie agressieprotocol eruit?
"We hebben interne veiligheids- en handelingsprotocollen. Ook werken we nauw samen met onze partners (politie, gemeente etc.) en die kennen deze protocollen ook. Verder wordt er samen met medewerkers gekeken naar de behoefte per medewerker. Hier zijn teamleiders, managers en directeuren nauw bij betrokken. Ook is er veel nazorg. Een paar jaar geleden was met name voor nazorg weinig aandacht, maar dat is echt beter geworden."
Worden alle incidenten in jouw organisatie gemeld en besproken?
"Niet alle incidenten, maar vaak wel. We hebben casusoverleggen waarin de incidenten vanuit verschillende perspectieven worden behandeld. We kijken naar wat er goed ging, maar natuurlijk ook naar wat er de volgende keer beter kan. Niet iedereen kiest ervoor om incidenten te melden, dat bepaalt elke medewerker voor zichzelf. Maar de drempel is laag en dat voelt goed. Bij ernstige incidenten wordt ook aangifte gedaan. Denk aan bedreigingen of het trekken van een mes."
Is er meer agressie dan een paar jaar geleden?
"Dat merk ik zeker, ja. Mensen bedreigen makkelijker en er zijn meer verwarde personen op straat. De maatschappij verhardt en daar moeten we vanuit onze organisatie ook naar handelen. Bedenk wel: als jongerenwerker hebben we geen tools om agressie tegen te gaan, we hebben alleen onze mond. Extra belangrijk dus dat we zo veilig mogelijk ons werk kunnen doen."
Wat is de rol van social media in de hoeveel agressie-incidenten?
"Social media speelt zeker een rol. Maar tegelijkertijd zijn het ook belangrijke communicatiekanalen met de jongeren die ik hard nodig heb. Ik heb daarom op m’n werktelefoon veel verschillende social media, puur voor m’n werk. De social media die ik privé gebruik heb ik afgeschermd met een andere naam."
Welke pijler van de Complete agressie-aanpak vind jij het belangrijkste?
"Preventie, want daar kan je veel ellende mee voorkomen. Zeker in ons vak kan je weinig voorspellen en moet je goed voorbereid zijn op allerlei situaties. Dus veel aandacht in de voorbereiding stoppen, trainingen organiseren en nieuwe collega’s goed inwerken is heel belangrijk."
Frederique is op haar verzoek onherkenbaar in beeld gebracht.
Benieuwd naar de Complete agressie-aanpak?
In het kort is de Complete agressie-aanpak een doelgerichte aanpak voor jeugdhulp- en sociaalwerkorganisaties die te maken hebben met agressie tegen medewerkers. Samen met iedereen uit de organisatie ga je stap voor stap aan de slag met vier pijlers om veilig en veerkrachtig te werken.
Meer over de Complete agressie-aanpak