Voorkomen
Agressief gedrag kun je niet altijd voorkomen. Maar soms wel. Met inzicht in hoe agressief gedrag ontstaat en welke factoren daaraan bijdragen, kun je in je eigen organisatie mogelijkheden ontdekken waarmee je agressief gedrag tegengaat.
Zo doe je het
Stimuleer gewenst gedrag
Zorg ervoor dat medewerkers hun cliënten goed kennen. Zorg er ook voor dat medewerkers voldoende kennis, vaardigheden en rust hebben om het gewenste gedrag bij de cliënt te stimuleren. Hou verder in de gaten dat medewerkers zichzelf goed kennen en regelmatig reflecteren in hoeverre hun eigen gedrag agressie opwekt of voorkomt.
Speel proactief in op triggers
Bij agressief gedrag is er vaak een opbouw te herkennen. Van beginnende onrust via geuite onrust naar agressie. Triggers kunnen bijvoorbeeld teleurstellingen over ontstane verwachtingen en/of vervelende gebeurtenissen, bezoeken of opmerkingen zijn. Vermijd waar mogelijk triggers in je dienstverlening en omgeving en/of speel er proactief op in.
Neem zo mogelijk organisatorische en personele maatregelen
Bij het ontstaan van agressief gedrag spelen vaak meerdere factoren een rol: cliëntgebonden factoren (bijvoorbeeld psychische en fysieke toestand, alcohol en drugs en achtergrond), medewerkergebonden factoren (zoals ervaring, kennis, vaardigheden en houding) en organisatiegebonden factoren (bijvoorbeeld kennisoverdracht, cultuur, roosters, dienstverleningskwaliteit, wachttijden en medewerkerswisselingen). Belangrijk om je hier bewust van te zijn en er waar mogelijk proactief mee om te gaan. Hou bij het roosteren rekening met het te verwachten risico op agressief gedrag. Stimuleer de bewustwording van de factoren die agressief gedrag veroorzaken en beïnvloedt ze waar mogelijk positief.
Tref zo mogelijk bouwkundige en technische voorzieningen
Ook bouwkundige en technische factoren (zoals de omgeving, de inrichting van ruimtes, tralies of andere vormen van opgesloten voelen, alarmsystemen en lichtvoorzieningen) spelen een rol bij het ontstaan of voorkomen van agressie. Soms kunnen kleuren of de indeling van een ruimte rust en veiligheid stimuleren. Bij techniek kun je bijvoorbeeld denken aan voldoende en prettige lichten en aan alarmvoorzieningen.
Stimuleer een prettige, open en veilige cultuur
Een cultuur waar medewerkers op elkaar kunnen rekenen en tips met elkaar delen. Een cultuur waarin medewerkers dilemma’s rondom agressief gedrag durven te bespreken en waarin gevoelens van onveiligheid serieus worden genomen. Neem de tijd om deze cultuur te ontwikkelen door bijvoorbeeld agressief gedrag regelmatig in het teamoverleg te bespreken.
Hoe stimuleer je gewenst gedrag?
Stimuleren van gewenst gedrag begint met het goed kennen van een cliënt en weten wat deze fijn vindt. Denk aan favoriete muziek of gespreksonderwerpen. Ook de communicatie van de medewerker naar de cliënt is cruciaal. Om de bewustwording en vaardigheden hierin te stimuleren, kun je goed op de kracht en ervaring van het team bouwen. In het teamoverleg kun je bijvoorbeeld een brainstorm organiseren over ‘tips om gewenst gedrag te stimuleren bij cliënt A’. Zo wisselen teamleden hun ervaringen uit. Door de brainstorm regelmatig voor verschillende cliënten te herhalen, komt er een steeds grotere focus op gewenst gedrag. Verder ontdekken teamleden op deze manier vaak nieuwe mogelijkheden.
Tip!
In samenwerking met het werkveld ontwikkelden Sociaal Werk werkt! de Complete agressie-aanpak: een doelgerichte aanpak om agressie te voorkomen, verminderen en af te handelen binnen jouw organisatie.
Lees meer over de Complete agressie-aanpakDit artikel is onderdeel van