'Je moet wel laten zien dat je die titel waard bent'
Hoe is het de drie Sociaal Werkers van het Jaar 2020 vergaan? Wat heeft die status opgeleverd en hoe heeft hun organisatie ervan geprofiteerd? In deel 1 van een drieluik in de aanloop naar de verkiezing van de Sociaal Werker van 2021 kijken Marcel van Eck, gezinswerker bij Lokalis, en bestuurder Marenne van Kempen terug en vooruit.
‘Het mooie was dat iemand van buiten Marcel had aangemeld voor de verkiezing,’ aldus Marenne van Kempen. ‘Dat vonden we heel leuk en eigenlijk ook wel handig. Want als je zélf iemand wilt kandideren moet je nadenken over de vraag hoe je dat op een goede manier doet. Hoe bepaal je wie er voor in aanmerking komt en hoe zorg je binnen je organisatie voor een prettige dynamiek rond de voordracht?’
Dat Marcel vorig voorjaar een van de drie winnaars werd was sowieso verrassend. Marenne: ‘Van oorsprong zijn we meer georiënteerd op de jeugd. Wij hebben momenteel in Utrecht achttien buurtteams jeugd en gezin, plus twee teams voor het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. Tegelijkertijd heeft onze opdracht wel degelijk de bréédte van sociaal werk. Wij bespreken met jongeren en gezinnen bijvoorbeeld ook hun financiële situatie of hun wensen voor werk.'
'Juist daarom is het zo mooi dat wij nu een Sociaal Werker van het Jaar in huis hebben. Dat helpt ons om het brede vakmanschap van onze professionals te onderstrepen.'
Het grotere geheel
De ambassadeursrol zit Marcel als gegoten. ‘In interviews, gastcolleges en overleggen heb ik het nodige kunnen vertellen over de specifieke vakbekwaamheid van sociaal werkers. Ik ben nu met hogescholen in gesprek om bij te dragen aan de verdere professionalisering van het vak; in de zin van “overstijgend”. Veel sociale professionals zijn vooral bezig op microniveau, dus met hun caseload. Terecht, je moet in eerste instantie op dat niveau werken aan een oplossing voor je cliënt. Maar we zijn ook verantwoordelijk voor het grotere geheel. We zijn immers de ogen en oren van de samenleving. Welke systeemfouten zie je op meso- en macroniveau? Hoe beïnvloeden die de problemen die mensen toch al hebben of daardoor juist krijgen? En hoe maken we professionals van meet af aan sensitiever op dat punt?’
Gezocht: de meso- en macrobril
Die invalshoek is ook Marenne uit het hart gegrepen. ‘Vanaf de start van Lokalis (2015) hebben we veel energie gestoken in ons eigen leren. Want niemand komt hier binnen als generalist, dat vak bestond nog niet! Met welke vraagstukken komen gezinnen bij ons? Hoe hangen die met elkaar samen? En wat betekent dat voor ons vak? Ik vind dat je van gezinswerkers mag verwachten dat ze ook een bijdrage kunnen leveren aan de maatschappelijke opgaven op wijk- en stadsniveau. En Marcels recente activiteiten buiten de deur hebben hem erg geholpen om die bril makkelijk op te zetten.’ Marcel: ‘Klopt! Nu denk ik bij elke casus: wat gebeurt hier eigenlijk op meso- of zelfs macroniveau?’
Verbeter het stelsel, begin lokaal
Maar hoeveel tijd kost het eigenlijk, zo’n ambassadeurschap? Marcel: ‘Dat wisselt. Soms een halve dag, soms bijna de halve week. Een podcast opnemen, een workshop, een paneldiscussie bij de Agenda van de Het Sociaal Werk. Hartstikke leuk, maar het kost allemaal tijd.’
Kan hij wel zo vaak worden gemist? Marenne: ‘Eigenlijk niet, maar het betaalt zich absoluut uit! Zijn ervaringen elders helpen ons als organisatie. Want weet je wat het is? Een transformatie moet uiteindelijk in de praktijk tot stand worden gebracht. Dat lukt alleen via het voortdurend vertalen van de praktijk naar beleid. Het is mijn overtuiging dat Lokalis en de stad Utrecht zijn gebaat bij mensen die daarin vooroplopen, die daarover met elkaar nadenken en het podium beklimmen. Nogmaals: we zijn er niet alleen voor hulp aan individuele gezinnen, maar ook om het stelsel te helpen verbeteren.’
‘Dankzij het ambassadeurschap voel ik me nu extra gelegitimeerd om me met dingen te bemoeien.’
Marcel: ‘En dat is precies het bewustzijn dat ik wil creëren: bij collega’s, bij andere organisaties, bij overheden. En daar moet je ook voor gaan staan. Dus de dialoog aangaan en soms de grenzen opzoeken. Dankzij het ambassadeurschap voel ik me nu extra gelegitimeerd om me met dingen te bemoeien. Het heeft mijn zelfvertrouwen een boost gegeven en me aan een missie geholpen. Je moet wel laten zien dat je die titel waard bent, vind ik.’
Meer informatie over de verkiezing vind je hier.